Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка 7 кастрычніка ў Санкт-Пецярбургу прыняў удзел у нефармальным саміце кіраўнікоў дзяржаў СНД.

Акрамя кіраўніка беларускай дзяржавы ў гэты дзень у расійскую паўночную сталіцу прыбылі Прэзідэнт Азербайджана Ільхам Аліеў, Прэм'ер-міністр Арменіі Нікол Пашынян, Прэзідэнт Узбекістана Шаўкат Мірзіёеў, Прэзідэнт Таджыкістана Эмамалі Рахмон, Прэзідэнт Казахстана Касым-Жамарт Такаеў і Прэзідэнт Туркменістана Сердар Бердымухамедаў. Зразумела, усіх прымаў гаспадар нефармальнага саміту - Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін.

Вітаючы ўдзельнікаў сустрэчы, расійскі лідар адзначыў, што яны прадстаўляюць дзяржавы, якія з-за вялікай колькасці абставін, гістарычных прычын з'яўляюцца бліжэйшымі сябрамі, саюзнікамі Расіі. "З якімі нас звязваюць адносіны сапраўднага стратэгічнага партнёрства. І з якімі мы разам імкнёмся выбудоўваць супрацоўніцтва ў духу добрасуседства, узаемнай выгады і ўліку інтарэсаў адзін аднаго. Такія нефармальныя сустрэчы лідараў СНД у паўночнай сталіцы Расіі становяцца добрай традыцыяй і даюць магчымасць у спакойнай дружалюбнай абстаноўцы абмяняцца думкамі па найбольш актуальных для ўсіх нашых краін пытаннях", - сказаў Прэзідэнт Расіі.

Дарэчы, лідары краін ізноў сустрэнуцца ўжо на наступным тыдні ў сталіцы Казахстана Астане, дзе пройдзе шэраг міжнародных форумаў. Адзін з іх - поўнафарматнае пасяджэнне Савета кіраўнікоў дзяржаў СНД, улічваючы, што цяпер у Садружнасці старшынствуе Казахстан. Такім чынам, нефармальная сустрэча ў Санкт-Пецярбургу - гэта і дадатковая магчымасць зверыць гадзіннікі. "На яго парадак дня казахстанскае старшынства выносіць сапраўды важныя тэмы інтэграцыйнага ўзаемадзеяння ў палітыцы, эканоміцы, гуманітарнай сферы. Як звычайна, да зацвярджэння рыхтуецца значны пакет сумесных дакументаў", - расказаў Уладзімір Пуцін.

"Супадзенне? Не думаю"

І ўсё ж саміт у Санкт-Пецярбургу мае нефармальны характар. Дата яго правядзення якраз прыпала на 70-гадовы юбілей Уладзіміра Пуціна. Несумненна, лідарам краін заўсёды ёсць што абмеркаваць. Праблемных пытанняў як на знешнім контуры, так і ўнутры СНД больш чым дастаткова. Але кіраўнікі дзяржаў скарысталіся магчымасцю, каб павіншаваць расійскага лідара. Як толькі пасля прыезду да месца сустрэчы - Канстанцінаўскага палаца - адчыніліся дзверы прадстаўніцкага аўтамабіля са штандарам Прэзідэнта Беларусі (дарэчы, гэта быў расійскі AURUS), як Аляксандра Лукашэнку акружылі мясцовыя журналісты.

"Што ў падарунак прывезлі, калі не сакрэт?" - пацікавіліся ў Прэзідэнта журналісты.

"Трактар", - адказаў Аляксандр Лукашэнка.

Адказваючы на ​​ўдакладняючае пытанне, які менавіта трактар, Прэзідэнт сказаў: "Такі, на якім я працую, - BELARUS. Самы лепшы. Ручной зборкі".

У Telegram-канале "Пул Першага" была апублікавана і фатаграфія сертыфіката на трактар ​​для Уладзіміра Пуціна. Гэта мадэль BELARUS 1523.3. "Прэзідэнту Расійскай Федэрацыі Уладзіміру Уладзіміравічу Пуціну з нагоды юбілею", - такі надпіс на сертыфікаце.

"З усімі насадкамі?" - прадоўжылі пытацца журналісты, маючы на ўвазе навясное абсталяванне на трактар для правядзення тых ці іншых работ.

"Насадак іх, ведаеш, мільён. Таму гэта па жаданні. Але я яму прапаную адну насадку - навясное абсталяванне - сеялку. Будзем сеяць збожжа. Можа, яшчэ што-небудзь. Яна ўніверсальная. Вырасцім - і Дуду, і Маравецкаму (кіраўніцтва Польшчы. - Заўвага БЕЛТА), Еўропе там, каб не галадалі. Каб не кралі ва Украіне збожжа, а везлі бедным краінам", - адказаў Аляксандр Лукашэнка.

Гэта ўжо не першы раз, калі Прэзідэнт Беларусі праяўляе клопат пра заходніх суседзяў. Як паведамлялася БЕЛТА, раней у верасні перад візітам ва Узбекістан на саміт Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва Аляксандр Лукашэнка раніцай сек дровы разам з бізнесменам Сяргеем Цяцерыным. "Не дадзім, Сямёныч, Еўропе замерзнуць, дапаможам нашым братам. Можа, і яны нам дапамогуць", - сказаў тады кіраўнік беларускай дзяржавы, умела арудуючы сякерай.

У Сяргея Цяцерына сячэнне дроў ішло не так гладка. "Елка такая цягучая", - паскардзіўся ён, спрабуючы рассекчы чарговае палена.

"Цягучая. Але, слухай, Еўропе не выбіраць цяпер: елка, бярозка. Галоўнае, каб цёпла было. Трэба падумаць, Сямёныч, як там, каб сяляне, рабочыя атрымалі, а не багацеі. І галоўнае, каб у Польшчы Дуда і Маравецкі не замерзлі", - падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.

Зрэшты, вернемся да саміту ў Санкт-Пецярбургу. Ужо адзін толькі расказ пра трактар ​​задаў мерапрыемству даволі нефармальны характар. А да гэтага журналісты любаваліся на вялізныя піраміды і кампазіцыі з дынь, кавуноў і фруктаў, якія размясціліся на тэрыторыі Канстанцінаўскага палаца дзякуючы Прэзідэнту Таджыкістана Эмамалі Рахмону. Для тых, хто ў гэту пару года наведваў вялікія афіцыйныя мерапрыемствы ў Таджыкістане, гэта не ў навіну. Але паўночная сталіца Расіі такое паўднёвае багацце бачыла, бадай што, упершыню. На фоне ўражальнай кампазіцыі не прамінулі сфатаграфавацца і кіраўнікі дзяржаў.

Аб выхадзе з існуючай міжнароднай абстаноўкі і пагрозе ядзернай зброі

Сустрэча праходзіць у вельмі неспакойны час. І можна дакладна сказаць, што далёка не падарункі і тэма юбілею Прэзідэнта Расіі фарміруюць парадак дня. Зразумела гэта было і па астатніх пытаннях, якія задалі журналісты Аляксандру Лукашэнку.

Адно з іх было аб тым, якое выйсце бачыць беларускі лідар з міжнароднай абстаноўкі. "А навошта нам выходзіць з нейкай міжнароднай абстаноўкі? - парыраваў Аляксандр Лукашэнка. - З міжнароднай абстаноўкі выйсце павінны шукаць не мы. Мы туды не ўваходзілі і выходзіць адтуль не збіраемся з нейкімі патугамі. А яны няхай шукаюць з гэтай міжнароднай абстаноўкі (выйсце. - Заўвага БЕЛТА), куды яны зайшлі".

Прэзідэнт звярнуў увагу, што журналісты не маюць усіх звестак аб тым, што адбываецца. "Яны шукаюць гэта выйсце ўжо даўно", - сказаў кіраўнік дзяржавы.

Яшчэ адно пытанне датычылася забеспячэння бяспекі заходніх граніц Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі ў існуючай міжнароднай абстаноўцы.

"Вы ж чулі заявы, што нібыта ўжо дамовіліся яны: арсеналы ядзернай зброі перамесцім у Польшчу, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Будзем думаць. Мы ўжо вырашылі, яшчэ раз падумаем, як на гэта адказваць. Не хвалюйцеся, усё будзе нармальна".

Пра неабходнасць прымаць меры на выпадак размяшчэння ядзернай зброі ў Польшчы Прэзідэнт Беларусі заяўляў і напярэдадні ў час нарады з эканамічным блокам урада: "Яны вунь, учора ўжо Дуда (Прэзідэнт Польшчы. - Заўвага БЕЛТА) заявіў. Гэта ўжо даўно прапрацавана. Мы з Пуціным гэта абмяркоўвалі, калі аб самалётах гаварылі па ядзернай зброі. Яны ўжо даўно з амерыканцамі дамовіліся, што арсеналы будуць у Польшчы. Аб чым гэта сведчыць? Што мы стаім рэальна перад атакай тактычнай ядзернай зброяй. Трэба прымаць меры. У нас яе няма. Але гэта не ваша пытанне, і я вас гэтым не гружу".

Як заяўляў лідар Польшчы Анджэй Дуда ў інтэрв'ю 5 кастрычніка, яго краіна была б не супраць далучыцца да праграм размяшчэння і захоўвання ядзернага арсенала ЗША ў краінах НАТА. І гэту тэму ён ужо абмяркоўваў з кіраўніцтвам ЗША. Пытанне аб магчымым размяшчэнні ядзернай зброі ў Польшчы пакуль застаецца адкрытым.

Аб эканамічным супрацоўніцтве ў СНД і разліках у нацвалютах

Сур'ёзную тэматыку размовы ва ўступным слове на сустрэчы задаў і сам юбіляр - Прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін.

"Мы, вядома, і на цяперашняй сустрэчы, і на саміце ў Астане ўдзелім першарадную ўвагу далейшаму развіццю гандлёва-інвестыцыйнага партнёрства ў рамках СНД, падумаем над тым, як актывізаваць сумесную работу па павышэнні ўстойлівасці ўсіх нашых эканомік, у прыватнасці, праз нарошчванне двухбаковых і шматбаковых кааперацыйных сувязей, забеспячэнні тэхналагічнага суверэнітэту", - сказаў расійскі лідар.

Ён падкрэсліў, што эканамічнае супрацоўніцтва паміж краінамі СНД паслядоўна пашыраецца. Паводле яго даных, у мінулым годзе тавараабарот Расіі з краінамі СНД павялічыўся больш як на 30 працэнтаў - да $96 млрд. А ў першым паўгоддзі гэтага года вырас яшчэ на 7 працэнтаў. "Упэўнены, развіць такія пазітыўныя тэндэнцыі дазволіць больш энергічны пераход на нацыянальныя валюты ва ўзаемных разліках паміж краінамі Садружнасці. Уласна кажучы, мы з вамі робім гэта ўжо на працягу многіх гадоў. І гэта ніяк не прывязана да якой-небудзь палітычнай кан'юнктуры. У цэлым гэта будзе садзейнічаць умацаванню фінансавага суверэнітэту нашых дзяржаў, развіццю ўнутраных рынкаў капіталу, паглыбленню рэгіянальнай эканамічнай інтэграцыі", - заявіў Уладзімір Пуцін.

Не толькі Украіна, але і іншыя праблемы забеспячэння бяспекі

Расійскі лідар таксама прапанаваў у ходзе нефармальнага саміту закрануць і пытанні, звязаныя з праблемамі забеспячэння бяспекі на прасторы Садружнасці. "Бо акрамя Украіны, дзе адбываюцца сапраўды трагічныя падзеі, на жаль, і паміж іншымі блізкімі дзяржавамі постсавецкай прасторы ўзнікаюць часам канфлікты. І гэта, безумоўна, патрабуе выпрацоўкі мер па іх вырашэнні", - сказаў Уладзімір Пуцін.

Вельмі празрысты намёк, напрыклад, на гісторыю канфлікту паміж Азербайджанам і Арменіяй. Дарэчы, у гэты момант Ільхам Аліеў і Нікол Пашынян сядзелі за агульным сталом. Чым не падстава, няхай і на нефармальным саміце, паспрабаваць знайсці развязкі па тых ці іншых праблемных пытаннях.

У сувязі са сказаным Уладзімірам Пуціным прыгадваецца і зусім нядаўні вераснёўскі канфлікт на граніцы паміж Кыргызстанам і Таджыкістанам.

Варта адзначыць, што Прэзідэнт Кыргызстана Садыр Жапараў не змог прыехаць у Санкт-Пецярбург для ўдзелу ў нефармальным саміце. Яго прэс-сакратар растлумачыў такое рашэнне насычаным рабочым графікам. Зрэшты, як ужо было сказана вышэй, літаральна праз тыдзень на пляцоўцы Астаны будзе магчымасць падрабязна абмеркаваць усе хвалюючыя пытанні.

Уладзімір Пуцін у Санкт-Пецярбургу таксама падкрэсліў важнасць абменьвацца думкамі і аб развіцці супрацоўніцтва ў сферы барацьбы з тэрарызмам і экстрэмізмам, злачыннасцю, незаконным абаротам наркотыкаў, карупцыяй.

Аб папулярызацыі рускай мовы

Уладзімір Пуцін у пачатку сустрэчы таксама з задавальненнем адзначыў, што Прэзідэнт Казахстана Касым-Жамарт Такаеў выступіў з ініцыятывай стварыць пад эгідай СНД міжнародную арганізацыю па падтрымцы і папулярызацыі рускай мовы. "Мы вельмі ўдзячны за гэта Прэзідэнту Такаеву. Думаю, што гэта важна для ўсіх, маючы на ​​ўвазе, што руская мова, безумоўна, з'яўляецца мовай міждзяржаўных зносін. І, несумненна, гэта мае і практычнае вымярэнне - у Расіі без усялякага перабольшання працуюць мільёны грамадзян СНД, якія дапамагаюць і Расіі ў ажыццяўленні планаў развіцця, і самі зарабляюць неабходныя сродкі для падтрымання сваіх сем'яў", - сказаў расійскі лідар.

"Мы, вядома ж, падтрымліваем прапанову Прэзідэнта Казахстана і са свайго боку будзем рабіць усё для хутчэйшага ўвасаблення яе ў жыццё. З улікам таго, што наступны, 2023 год аб'яўлены ў СНД Годам рускай мовы як мовы міжнацыянальных зносін", - дадаў Уладзімір Пуцін.

Тут варта нагадаць, што і кіраўнік беларускай дзяржавы Аляксандр Лукашэнка не раз падкрэсліваў уклад беларускага народа ў развіццё рускай мовы. Напрыклад, у сакавіку 2019 года на сустрэчы з прадстаўнікамі грамадскасці і экспертнай супольнасці, беларускіх і замежных СМІ ён сказаў: "Для мяне беларуская мова - мая родная мова. Такая ж, як руская. Руская мова - гэта наша мова". Прэзідэнт падкрэсліў, што не хоча проціпастаўляць дзве мовы, абедзве яны родныя для беларускіх грамадзян.

Тады Прэзідэнт заявіў, што беларусы, як ніякі іншы народ, унеслі вялікі ўклад у развіццё рускай мовы, а таксама прывёў у прыклад адну з алімпіяд па рускай мове ў Расіі, дзе ва ўсіх намінацыях беларускія ўдзельнікі перамаглі. На яго думку, ад гэтай спадчыны нельга адмаўляцца.